Tin mừng: Lc 16,19-31
19 Khi ấy, Đức Giê-su nói với người Pha-ri-sêu dụ ngôn sau đây : “Có một ông nhà giàu kia, mặc toàn lụa là gấm vóc, ngày ngày yến tiệc linh đình. 20 Lại có một người nghèo khó tên là La-da-rô, mụn nhọt đầy mình, nằm trước cổng ông nhà giàu, 21 thèm được những thứ trên bàn ăn của ông ấy rớt xuống mà ăn cho no. Lại thêm mấy con chó cứ đến liếm ghẻ chốc anh ta. 22 Thế rồi người nghèo này chết, và được thiên thần đem vào lòng ông Áp-ra-ham. Ông nhà giàu cũng chết, và người ta đem chôn.
23 “Dưới âm phủ, đang khi chịu cực hình, ông ta ngước mắt lên, thấy tổ phụ Áp-ra-ham ở tận đàng xa, và thấy anh La-da-rô trong lòng tổ phụ. 24 Bấy giờ ông ta kêu lên : ‘Lạy tổ phụ Áp-ra-ham, xin thương xót con, và sai anh La-da-rô nhúng đầu ngón tay vào nước, nhỏ trên lưỡi con cho mát ; vì ở đây con bị lửa thiêu đốt khổ lắm !’ 25 Ông Áp-ra-ham đáp : ‘Con ơi, hãy nhớ lại : suốt đời con, con đã nhận phần phước của con rồi ; còn La-da-rô suốt một đời chịu toàn những bất hạnh. Bây giờ, La-da-rô được an ủi nơi đây, còn con thì phải chịu khốn khổ. 26 Hơn nữa, giữa chúng ta đây và các con đã có một vực thẳm lớn, đến nỗi bên này muốn qua bên các con cũng không được, mà bên đó có qua bên chúng ta đây cũng không được.’
27 “Ông nhà giàu nói : ‘Lạy tổ phụ, vậy thì con xin tổ phụ sai anh La-da-rô đến nhà cha con, 28 vì con hiện còn năm người anh em nữa. Xin sai anh đến cảnh cáo họ, kẻo họ lại cũng sa vào chốn cực hình này !’ 29 Ông Áp-ra-ham đáp : ‘Chúng đã có Mô-sê và các Ngôn Sứ, thì chúng cứ nghe lời các vị đó.’ 30 Ông nhà giàu nói : ‘Thưa tổ phụ Áp-ra-ham, họ không chịu nghe đâu, nhưng nếu có người từ cõi chết đến với họ, thì họ sẽ ăn năn sám hối.’ 31 Ông Áp-ra-ham đáp : ‘Mô-sê và các Ngôn Sứ mà họ còn chẳng chịu nghe, thì người chết có sống lại, họ cũng chẳng chịu tin’.”
Suy niệm
Vực thẳm
Trình thuật Tin Mừng hôm nay gợi lên cho chúng ta hai hình ảnh đối lập nhau, nhằm nói lên phúc-họa do cách người ta sử dụng của cải trong tương quan với người khác. Dụ ngôn được Thánh sử Luca kể lại trình bày hai cảnh sống tương phản: “Người phú hộ sống trong nhung lụa, ngày ngày yến tiệc linh đình; còn anh La-da-rô nghèo hèn, vừa đói vừa khát, lại thêm thân mình đầy ghẻ chốc” (Lc 16,19-20). Cả hai cùng chung một kiếp người, nhưng bị ngăn cách bởi một “vực thẳm” của lòng người khép kín, vô cảm.
Thực ra, xét theo lẽ tự nhiên, người phú hộ cũng không phải là kẻ độc ác. Ông không đánh đập, không quát mắng, cũng không xua đuổi anh La-da-rô. Chỉ đơn giản là ông không nhìn thấy anh. Bởi cuộc sống của ông chỉ có thế giới của riêng mình, khép kín trong tiện nghi và khoái lạc, để mặc anh La-da-rô trở thành người vô hình trước cổng nhà mình.
Bi kịch lớn nhất ở đây không phải là sự nghèo khổ của La-da-rô, nhưng là con tim chai đá của người phú hộ. Chỉ nguyên việc sống hưởng thụ một mình, không chia sẻ cho người thiếu thốn, đã là cái tội – tội vô tâm. Chính sự vô tâm, vô cảm ấy của ông phú hộ đã tạo nên một vực thẳm ngăn cách giữa ông và La-da-rô. Để rồi khi bước qua ngưỡng cửa của sự chết, hai số phận trở nên trái ngược, và vực thẳm trở thành vĩnh viễn (x. Lc 16, 25-26).
Vì thế, lời Chúa hôm nay là một tiếng chuông cảnh tỉnh, mời gọi mỗi người chúng ta nhìn lại xem “cuộc đời ta đang tồn tại những vực thẳm nào?” Liệu rằng ta có đang tạo nên một vực thẳm vô hình giữa chúng ta với Thiên Chúa khi ta bỏ mặc đời sống thiêng liêng, lời cầu nguyện mỗi ngày trở nên khô héo, chểnh mảng trong các Bí tích…? Liệu rằng vực thẳm giữa ta với tha nhân có đang tồn tại khi trong xã hội, vẫn còn đó biết bao người nghèo, những người đau khổ, những người ở mức cùng cực, bị bỏ rơi, hay đang mất niềm tin vào cuộc sống và vào Thiên Chúa, mà chúng ta lại dửng dưng, để lòng trắc ẩn và sự cảm thông trở nên chai sạn…? Và liệu rằng, ta có tự tạo nên vực thẳm với chính mình khi ta lao mình vào những trò vui vô nghĩa để khỏa lấp sự trống rỗng, khi ta đánh mất định hướng và để lương tâm chai lì…?
Lời Chúa hôm nay không chỉ là cảnh báo, nhưng còn mở ra cho chúng ta một con đường: “Con đường của Hy vọng.” Trong Năm Thánh của niềm hy vọng, chúng ta xác tín rằng Thiên Chúa giàu lòng thương xót vẫn luôn chờ đợi ta. Ngài có thể biến vực thẳm thành cầu nối, biến cô đơn thành niềm vui, biến tuyệt vọng thành sự sống mới. Niềm hy vọng ấy khiến ta đủ can đảm để nhìn thẳng vào những La-da-rô đang đứng trước cửa đời mình, dám mở lòng và vươn tay ra với tha nhân, biết quảng đại cho đi mà không mưu cầu lợi ích.
Hy vọng thúc đẩy ta sống tinh thần hoán cải, tin tưởng vào tình yêu tha thứ của Thiên Chúa, để vực thẳm tội lỗi không còn thống trị ta. Hy vọng nuôi dưỡng ta, tăng sức mạnh, dìu dắt chúng ta vững bước trên đoạn đường dài. Chắc hẳn đoạn đường ấy còn lắm gian nan, nhưng với niềm tin và niềm hy vọng, cuối hành trình ấy chính là Nước Trời.
Lạy Chúa, xin giải thoát con khỏi sự vô cảm, thức tỉnh trái tim con để con biết rung động trước nỗi đau khổ của tha nhân. Xin cho con biết sống trọn vẹn niềm hy vọng, để không còn vực thẳm ngăn cách, nhưng trở thành cầu nối của hy vọng, là khí cụ bình an nối kết mọi người trong tình yêu Chúa.
Anna Nguyễn
Vực thẳm – Lm. Minh Anh, Tgp. Huế
“Giữa chúng ta đây và các con đã có một vực thẳm lớn!”.
“Một thế giới của những người tử tế – vốn chỉ hài lòng về sự tốt đẹp của họ – sẽ rất cần cứu rỗi như một thế giới khốn khổ – và thậm chí có thể khó cứu hơn!” – Charles Hodge.
Kính thưa Anh Chị em,
Tin Mừng hôm nay cho biết, chính sự tự mãn của những con người tử tế đã âm thầm đào nên những ‘vực thẳm’ ngăn cách họ với Chúa, ngăn trở họ với tha nhân.
Đó không chỉ là khoảng cách giữa thiên đàng – địa ngục, mà còn là khoảng trống vô hình giữa một con tim tự mãn và tình yêu của Thiên Chúa. Người phú hộ của dụ ngôn dường như đã được Amos phác thảo từ ngàn xưa, đó là “lũ quân phè phỡn” “nằm dài trên giường ngà, ngả ngớn trên trường kỷ”, chỉ biết “sống an nhiên tự tại” cho bản thân mà quên bẵng những người cùng khổ – bài đọc một. Vậy mà Thiên Chúa của Cựu Ước và Tân Ước chỉ là một, “Ngài là Vua các vua, Chúa các chúa” – bài đọc hai – Đấng sẽ hạch tội những kẻ vị kỷ và phục hồi phẩm giá hạng cơ bần, “Ca tụng Chúa đi, hồn tôi hỡi!”, “Đấng cho kẻ bị dìm xuống đứng thẳng lên” – Thánh Vịnh đáp ca.
Người giàu này quả là ‘tử tế’; ít là ông không ác tâm, không hại ai. Kết thúc cuộc đời, ông cam phận cách nhu mì; ông không yêu cầu rời khỏi địa ngục, chỉ xin vài giọt nước để làm dịu cơn khát đang cháy bỏng. Và khi không được đáp ứng ‘nhiều’ đến thế, ông xin nhắn về gia đình, với hy vọng năm anh em của ông sẽ không chịu chung số phận. Tuy nhiên, tất cả những điều ‘tử tế’ đó vẫn không cứu được ông. Vậy chỉ cần ‘tử tế’, tôi sẽ đạt thấu thiên đàng? Không đâu! “Lòng trắc ẩn không chỉ là cảm thông, mà là hành động để xoa dịu nỗi đau!” – Desmond Tutu.
Điều đáng trách của người phú hộ là dường như ông không bao giờ bận tâm đến sự có mặt của Lazarô. Ông không đuổi, nhưng ông ‘không thấy’ Lazarô; phải chăng khẩu độ ‘vực thẳm’ giữa ông và người nghèo là quá lớn! Đó là tội thiếu sót. Ông mất linh hồn không vì những gì đã làm, mà vì những gì đã không làm! “Bạn có thể chọn ngoảnh mặt đi, nhưng không bao giờ có thể nói rằng mình không biết!” – William Wilberforce.
Anh Chị em,
Bỏ qua một người nghèo là tạo thêm một ‘vực thẳm!’. Nhiều người thường vờ như không thấy người nghèo; với họ, người nghèo không tồn tại. Vậy mà, không một sứ giả nào, không một sứ điệp nào có thể thay thế những người nghèo mà chúng ta gặp trên đường đời; bởi chính trong họ, Chúa Giêsu đến gặp chúng ta. Người phú hộ không có lỗi gì, nhưng hầu như ông nhìn Lazarô chỉ như một vật trang trí cho cảnh quan xa hoa nhà mình; ông bỏ qua giới răn trọng nhất. Đừng quên, Lazarô không chỉ là những người ngoài cánh cổng; nhưng còn là những người thân trong gia đình, trong cộng đoàn mình. Hãy sống làm sao để đừng hối tiếc vì đã không làm nhiều hơn cho họ! “Nếu bạn không nhận ra Đức Kitô nơi người ăn xin trước cửa nhà thờ, bạn cũng sẽ không gặp Ngài trong chén thánh!” – Gioan Kim Khẩu.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, giúp con nhận ra chính Chúa trong những người con dễ bỏ qua, để mỗi ngày là một bước con lấp đầy ‘vực thẳm’ bằng lòng thương xót!”, Amen.
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế
