Khi bạn cười

Cười là một trong những biểu cảm tinh tế và quen thuộc của con người. Trên thực tế, ai trong chúng ta cũng cười một vài lần mỗi ngày, thế nhưng đôi khi chúng ta lại chẳng nhận ra điều đó. Mặc dù chưa tìm ra câu trả lời thích đáng, lí giải cho sự hình thành phong phú của nụ cười, các chuyên gia đều công nhận rằng con người sở hữu nhiều kiểu cười khác nhau. Mỗi khi cười,các đường nét trên khuôn mặt chúng ta sẽ thay đổi tùy thuộc vào những lý do dẫn tới nụ cười đó.

Nụ cười của chúng ta được thể hiện qua thái độ và cử chỉ hết sức độc đáo, riêng biệt. Khi chúng ta cười để chào đón một người mà chúng ta đã biết hoặc mong được làm quen, cặp chân mày của chúng ta thường hướng lên trên, còn với nụ cười ngượng ngùng, e ấp, cằm của chúng ta lại hơi gập hoặc trùng xuống. Khi chúng ta cười với ý mỉa mai, chế giễu khóe môi của chúng ta cong lên cách khác thường.Đôi khi chỉ với cái “nhoẻn cười”, nhẹ nhàng, kín đáo cũng toát lên những suy tư hay những ẩn ý trong tâm hồn chúng ta.

Các nhà khoa học đã chứng minh nụ cười tự nhiên hay còn được gọi là nụ cười Duchenne thường phản ánh niềm vui, niềm hạnh phúc đích thực của con người. Nụ cười chân thật này bao gồm sự co giãn tự nhiên và chủ động của hai cơ trên khuôn mặt: cơ gò má lớn- zygomatic major (nâng khóe miệng lên) và cơ vòng mi mắt- orbicularis oculi (nâng cao gò má và tạo ra những “vết chân chim” xung quanh khóe mắt). Còn với nụ cười “giả vờ”, xã giao hoặc một nụ cười được tạo bởi cách nói “cheese” thì chỉ có sự tham gia duy nhất của cơ gò má lớn;với nụ cười này, chúng ta không thể chủ ý vận động những cơ xung quanh mi mắt chúng ta.^{1, 2}

Nhiều nghiên cứu khác cũng cho thấy hai kiểu cười trên được điều khiển một cách tự nhiên qua hai bộ phận hoàn toàn khác nhau của bộ não chúng ta. Nụ cười xã giao được kiểm soát bởi vỏ não vận động (motor cortex) còn đối với những chuyển động khác liên quan tới cảm xúc, ví dụ như nụ cười Duchenne, lại được thực hiện cách linh hoạt bởi hệ thống limbic (trung tâm cảm xúc của não).Chúng ta đều biết rằng một nụ cười phát xuất từ sự chân thành sẽ tạo ra hiệu quả và nguồn năng lượng tích cực. Tuy nhiên, theo nghiên cứu phản hồi sinh học thì ngay cả nụ cười hời hợt, xã giao của chúng ta cũng có thể “đánh lừa”, thúc đẩy bộ não giải phóng các loại hormone hạnh phúc.^{3, 4}

Cũng vậy, có nụ cười không phát thành tiếng, răng có thể lộ ra hoặc giấu đi, và xương hàm thường khép lại với nhau. Nụ cười “nhếch mép” này hàm chứa những ẩn ý tinh quái. Người ta thường thể hiện nụ cười này khi mong muốn điều gì đó từ người khác nhưng lại không thẳng thắn bộc lộ qua lời nói. Cười “nhếch mép”còn biểu hiện quyền lực và sự kiểm soát của một người trên người khác. Bên cạnh đó, người ta còn nhếch miệng cười khi họ“chơi xấu” và chờ xem người khác “trúng kế” của mình.

Nụ Cười Của Bạn Thực Sự Có Ý Nghĩa Gì?

Theo nghiên cứu khoa học, nụ cười và tiếng cười không đơn thuần là sự hài hước, vui vẻ mà hơn thế nó là sự liên kết giữa con người với nhau. Ngành khoa học xuất hiện gần đây, với tên gọi Gelotology (nghiên cứu về tiếng cười và tác dụng của nó đối với cơ thể con người từ góc độ tâm lý và sinh lý) đã cho thấy cười là một trong những phương thức quen thuộc, đơn giản, và cực kỳ hiệu quả trong giao tiếp của chúng ta.

Trong các nền văn hóa, nụ cười đều mang ý nghĩa giống nhau. Theo nghiên cứu, khi nói chuyện nếu hai người sử dụng những cử chỉ hoặc hành động giống nhau,họ sẽ cảm thông và thấu hiểu nhau cách dễ dàng hơn mặc dù có những lúc họ không để ý tới điều đó. Thật vậy, khi chúng ta cười, chúng ta sẽ trở nên dễ mến, thân thiện, ấm áp, và gần gũi hơn. ^{3, 5}

Mẹ Têrêsa đã từng nói rằng: “hòa bình bắt đầu bằng nụ cười” và một nụ cười chân thành chiếu tỏa từ tâm hồn sẽ làm cho thế giới trở nên ấm áp hơn. Không những thế, cười còn là một trong những phương tiện hữu hiệu nhất trong việc xây dựng niềm tin, thu hút sự chú ý và thiện cảm của khán giả. Nụ cười là một yếu tố cần thiết trong tiếp giữa chúng ta với nhau.

Thêm vào đó, cười còn giúp chúng ta giảm bớt căng thẳng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng mỉm cười giúp giải phóng serotomin (có chức năng quan trọng trong việc điều chỉnh nhận thức, trí nhớ, giấc ngủ…) và endorphin, (chất giảm đau tự nhiên). Cười có tác dụng trong việc điều hòa huyết áp, giúp hệ miễn dịch của chúng ta hoạt động cách tích cực và hiệu quả hơn. Nói chung,cười tạo cho chúng ta cảm giác vui vẻ, mang lại cho ta tinh thần sảng khoái, thư thái.⁶

Cười là một phương pháp đơn giản, không tốn kém nhưng lại cực kì hữu ích; cười không chỉ giúp chúng ta nhìn tươi tắn, rạng rỡ mà nó còn có khả năng thay đổi khuôn mặt, làm cho khuôn mặt ta trở nên hài hòa, cân đối hơn. Cười giúp tăng cường hoạt động và nới lỏng các cơ một cách tự nhiên, giúp kéo căng vùng da chảy xệ và nhiều nếp nhăn. Như vậy, chỉ với lý do này cũng đủ cho thấy chúng ta cần cười nhiều hơn khi chúng ta già đi.

Nụ cười ấm áp, thân thiện xoa dịu nỗi cô đơn,làm bừng sáng đôi mắt u buồn, thiếu sinh lực của một số vị cao niên nơi viện dưỡng lão. Đặc biệt, nụ cười hồn nhiên, trong sáng của trẻ thơ còn có sức lan tỏa và lôi cuốn chúng ta cách lạ kỳ. Nhiều nghiên cứu đã khẳng định rằng, “giả bộ” hoặc tỏ vẻ hạnh phúc bằng cách mỉm cười cũng thực sự giúp ta trở nên vui và lạc quan.^{3, 4}

Thông thường, cười là một biểu hiện của niềm vui, tình yêu, và hạnh phúc. Nghiên cứu cho thấy mỉm cười giúp thay đổi những yếu tố sinh lý nhất định trong não, giúp cân bằng và lưu thông máu cách tốt hơn, và từ đó mang lại cho ta cảm giác phấn chấn. Trong khi sự cau có, giận dữ làm giảm bớt hạnh phúc thì nụ cười giúp điều chỉnh và cải thiện tâm trạng. Cười giúp kích hoạt và giải phóng serotomin hay còn được gọi là “hormone hạnh phúc”- một chất hóa học tự nhiên trong não. Vì vậy, dù chỉ là nụ cười “giả bộ”, nó cũng có khả năng mang lại cho ta cảm giác vui và hạnh phúc thực sự. ³

Trong những năm gần đây, người ta bắt đầu quan tâm nhiều hơn tới những điều khiến con người hạnh phúc. Một vài điểm chung mà những người hạnh phúc chia sẻ đó là sở hữu sức khỏe tốt, tinh thần tự chủ, giao lưu, và liên kết với những người khác. Duy trì thái độ tích cực vốn thường xuyên được phản ánh qua những nụ cười được coi là nội dung chính trong nhiều tài liệu. Thật thú vị, sau khi đánh giá mức độ rạng rỡ trong nụ cười của một số phụ nữ qua những bức ảnh kỷ yếu thời đại học của họ, các nhà nghiên cứu đã khám phá ra rằng những nụ cười chân thực, tươi tắn dự đoán cuộc hôn nhân“thuận buồm xuôi gió” và trạng thái an lành-hạnh phúc cá nhân 30 năm sau đó.^3,7

Bức họa cô Mona Lisa- một kiệt tác nghệ thuật của họa sĩ lừng danh Leonardo Da Vinci (1452-1519) là một ví dụ điển hình về bí ẩn nụ cười. Khuôn mặt Mona Lisa trong bức họa khiến người ta không ngừng tranh luận và thắc mắc liệu cô có thật sự cười hay không.Một số chuyên gia tin rằng đó có thể là bóng tối và ánh sáng vi diệu của bức tranh đánh lừa nhận thức thị giác của người nhìn, hoặc cũng có thể là do gương mặt của cô không khớp với kiểu mẫu quen thuộc mà người xem thường dùng để nhận biết ai đó đang mỉm cười hay không. Nụ cười Mona Lisa chỉ được biểu lộ phía bên phải gương mặt và sở dĩ nụ cười này hàm chứa nhiều bí ẩn là do mỗi bộ phận trên khuôn mặt cô ấy đều gửi gắm những thông điệp khác nhau.⁸

Giá Trị Nụ Cười

Từ xưa tới nay, nụ cười luôn mang lại cho ta sự bình tâm, thanh thản. Dù khác biệt về văn hóa, ngôn ngữ, chúng ta đều sử dụng nụ cười như là dấu hiệu diễn tả sự hòa bình và tình thân hữu. Nhiều nghiên cứu đã khẳng định điều mà các chuyên gia sức khỏe công nhận đó là nụ cười có khả năng xoa dịu, hàn gắn những tổn thương của cá nhân cũng như của gia đình họ. ⁶

Mỉm cười là điều mà ai cũng có thể làm được, không tốn tiền, cũng không đòi hỏi thiết bị hoặc kỹ năng đặc biệt. Có lẽ, một lúc nào đó khi chúng ta cảm thấy căng thẳng và cần nghỉ ngơi, chúng ta hãy dành ra ít phút để mỉm cười. Chúng ta sẽ thấy thư giãn, thoải mái hơn khi chúng ta hít thở đều đặn, mỉm cười, và nói “àh ah!” trong lúc tưởng tượng các cơ và tế bào đang mỉm cười, hoặc trong khi ta nhớ lại một ký ức đẹp nào đó. Hãy nhớ rằng, ngay cả khi chúng ta “giả vờ” cười, chúng ta vẫn nhận được những lợi ích cho sức khỏe sinh lý như khi chúng ta cười “thật”.

Cách thức đơn giản nhất để ta có được nụ cười đẹp và chân thật đó là hãy sống lạc quan, vui vẻ. Đa số các nhà nghiên cứu về hạnh phúc đều đồng ý rằng tình yêu thương,sự bao bọc, chở che của gia đình và bạn bè là một trong những nhân tố thiết yếu mang lại cho ta sự hạnh phúc. Vì thế, khi chúng ta nghĩ tới một người mà chúng ta thương, một điều gì đó mà ta khao khát thực hiện, hoặc một trò đùa hài hước, vui nhộn,chúng ta sẽ mỉm cười. Chúng ta cũng sẽ dễ dàng tạo ra những nụ cười thân thiện, dễ thương, chân thành khi chúng ta nghĩ tới những khoảnh khắc hạnh phúc trong đời, và tỏ lòng biết ơn về tất cả những gì mà chúng ta đang có.

Cười Nghĩa Là Cho Đi

Nụ cười là một chuỗi phản ứng, một biểu cảm khuôn mặt có sức lôi cuốn và lan tỏa cách diệu kỳ tới những người xung quanh. Chúng ta không thể giải quyết mọi vấn đề chỉ qua nụ cười nhưng chắc chắn cười phần nào giúp giảm bớt những tiêu cực, xoa dịu nỗi buồn đau, thất vọng trong thế giới ngày nay. Nụ cười sưởi ấm tâm hồn ta và cả những người xung quanh nữa. Nụ cười hoàn toàn miễn phí. Chúng ta không mua, không ăn xin, cũng như không vay mượn hoặc lấy cắp nụ cười vì thực ra nụ cười chẳng có nhiều giá trị trừ khi nó được chính chúng ta hào phóng trao tặng cho nhau.                                                                                        

Tác giả: Sandra K. Tunajek

                                                Người dịch: Vòng Nguyễn, O.P

Nguồn:   https://www.aana.com/docs/default-source/wellness-aana.com-web-documents-(all)/when-you’re-smiling.pdf?sfvrsn=7e224bb1_2

Tài Liệu Tham Khảo:

1. Niedenthal P, Mermillod M, Maringer M, Hess U. The Simulation of Smiles (SIMS) model: embodied simulation and the meaning of facial expression. Behavioral and Brain Sciences. 2010;33(6): 427-433.
2. Conniff R. What’s behind a smile? Smithsonian Magazine. 2007; 38:46-53.
3. Nettle D. Happiness, the Science Behind a Smile. (Kindle Edition) 2005. Oxford University Press.
4. Sauter D. More than Happy: The Need for Disentangling Positive Emotions. Curr Dir in Psychol Sci. 2010; 19(1):36-40.
5. Remland M. Nonverbal Communication in Everyday Life. 2009. Allyn & Bacon.
6. Abel M, Hester R. The Therapeutic Effects of Smiling. In: an empirical reflection on the smile. Mellen Stud in Psychol. 2002;4:217-253. Edwin Mellen Press.
7. ShaikhT.Scientists Unlock Secret of Mona Lisa Face. CNN Online 2010. Retrieved from: http://www.cnn.com/2010/WORLD/europe/07/16/france. mona.lisa.face/index.html.

8. Hertenstein M, Hansel C, Butts S, Hile S. Smile intensity in photographs predicts divorce later in life. Motivation Emotion. 2009;33:99-105.