Tin mừng: Mt 25, 14-30
Khi ấy, Chúa Giê-su phán cùng các môn đệ dụ ngôn này rằng: “Có một người kia sắp đi xa, liền gọi các đầy tớ đến mà giao phó tài sản của ông. Ông trao cho người này năm nén bạc, người kia hai nén, người khác nữa một nén, tuỳ theo khả năng của mỗi người, đoạn ông ra đi.
“Người lãnh năm nén bạc, ra đi và dùng tiền ấy buôn bán làm lợi được năm nén khác. Người lãnh hai nén cũng đi làm lợi được hai nén khác. Còn người lãnh một nén, thì đi đào lỗ chôn giấu tiền của chủ mình.
“Sau một thời gian lâu dài, ông chủ các đầy tớ ấy trở về và đòi họ tính sổ. Vậy người lãnh năm nén bạc đến, mang theo năm nén khác mà nói rằng: “Thưa ông, ông trao cho tôi năm nén bạc, đây tôi làm lợi được năm nén khác”. Ông chủ bảo người ấy rằng: “Hỡi đầy tớ tốt lành và trung tín, vì ngươi đã trung tín trong việc nhỏ, ta sẽ đặt ngươi làm những việc lớn, ngươi hãy vào hưởng sự vui mừng của chủ ngươi”. Người đã lãnh hai nén bạc cũng đến và nói: “Thưa ông, ông đã trao cho tôi hai nén bạc; đây tôi đã làm lợi được hai nén khác”. Ông chủ bảo người ấy rằng: “Hỡi đầy tớ tốt lành và trung tín, vì ngươi đã trung tín trong việc nhỏ, ta sẽ đặt ngươi làm những việc lớn, ngươi hãy vào hưởng sự vui mừng của chủ ngươi”.
“Còn người lãnh một nén bạc đến và nói: “Thưa ông, tôi biết ông là người keo kiệt, gặt nơi không gieo và thu nơi ông không phát: nên tôi khiếp sợ (mà) đi chôn giấu nén bạc của ông dưới đất. Ðây của ông, xin trả lại cho ông”. Ông chủ trả lời người ấy rằng: “Hỡi đầy tớ hư thân và biếng nhác, người đã biết ta gặt chỗ không gieo, thu nơi không phát: vậy lẽ ra người phải giao bạc của ta cho người đổi tiền, và khi ta trở về, ta sẽ thu cả vốn lẫn lời. Bởi thế, các ngươi hãy lấy nén bạc lại mà trao cho người có mười nén. Vì người có sẽ cho thêm và sẽ được dư dật, còn kẻ chẳng có, thì vật gì coi như của nó, cũng lấy đi. Còn tên đầy tớ vô dụng, các ngươi hãy ném nó ra ngoài vào nơi tối tăm, ở đó sẽ phải khóc lóc nghiến răng”.
DỤ NGÔN NHỮNG NÉN BẠC
Kinh Thánh đã cho thấy dân tộc Do Thái là dân riêng được Chúa chọn để thực hiện công trình cứu độ của Ngài. Bên cạnh đó, lịch sử đã chứng minh người Do Thái cũng là một dân tộc rất giỏi, họ có năng khiếu trong việc kinh doanh, nhất là kinh doanh ngân hàng và buôn bán. Nhờ đó, mà dù ở bất cứ nơi đâu và bất cứ thời nào, người Do Thái luôn biết cách đầu tư và làm giàu, để trở thành những thế lực mạnh về nhiều mặt từ kinh tài tới công nghệ, v.v. Điều đó cho thấy việc Chúa Giê-su kể dụ ngôn những nén bạc cũng xuất phát từ đặc thù của người Do Thái để giúp người nghe dễ hiểu và dễ tiếp cận với Lời, cũng như hiểu về thực tại Nước Trời và ngày cánh chung mà Ngài muốn diễn tả.
Phụng vụ Lời Chúa những ngày cuối của năm phụng vụ luôn được Hội Thánh dùng để chỉ về ngày cánh chung của mỗi người chúng ta, ngày mà chúng ta phải ra trước Tòa phán xét, trước vị Thẩm Phán là chính Chúa, để trả lẽ về những gì mình đã làm trong cuộc đời trần thế. Từ đó, mỗi người sẽ được thưởng hay luận phạt tùy theo việc đã làm qua những ân ban mà Chúa đã trao, và dụ ngôn những nén bạc là một trong những dụ ngôn điển hình về đề tài này.
Dụ ngôn kể về việc ông chủ sau một thời gian trẩy đi phương xa, đã quay về để thu những hoa lợi từ số vốn mà ông đã trao cho các đầy tớ mà ông tin tưởng. Hình ảnh những người đầy tớ được ông chủ trao cho những nén bạc khác nhau: người năm nén, kẻ hai nén và kẻ khác một nén cho thấy ông là một người khôn ngoan và tinh tế. Ông rất hiểu và biết khả năng của từng đầy tớ. Và những đầy tớ cũng biết ông chủ là ai và là người như thế nào. Cụ thể trong số đó, người có năm nén và hai nén, họ vừa biết ý chủ, vừa biết khả năng của mình và là người thiện chí, trung tín cũng như nhạy bén trong việc tận dụng những cơ hội và tài sản trong tay, để rồi, ngay sau khi được tin tưởng giao phó những nén bạc, họ ra đi, đầu tư vào những công việc có thể sinh lợi… Trong khi đó, tên đầy tớ được giao ít nhất, cho thấy ông chủ biết sự yếu kém của anh ta nhưng vẫn giao phó tài sản và vẫn gieo hy vọng: “ít ra anh gửi số bạc của tôi vào ngân hàng…”. Dù biết ý chủ và biết khả năng giới hạn của mình, nhưng vì hèn nhát cộng với sự lười biếng, và an phận, không cố gắng, không học hỏi, không nỗ lực… đã khiến anh ta chôn giấu số tài sản ít ỏi đó thật sâu, thật kín để rồi không chỉ không sinh lợi cho bản thân, cho người khác (gửi vào ngân hàng) mà cũng chẳng sinh lợi cho ông chủ (lãi) nên nén bạc ông chủ trao phó cho anh ta trở nên vô ích như muối bị nhạt đi vậy. Kết quả, tên đầy tớ này đã bị ném ra ngoài và vào nơi tối tăm… Dụ ngôn kết thúc bằng việc người có thì được cho thêm và có dư thừa; còn người không có, thì ngay cái đang có cũng bị lấy đi. Như thế, phần thưởng và hình phạt xứng đáng đã được trao cho phù hợp với tất cả những gì mà họ đã làm cho ông chủ, cho người khác và cho chính mình.
Qua dụ ngôn, Chúa Giê-su muốn dạy mỗi người chúng ta bài học về việc sử dụng khả năng Chúa ban để sinh ích. Thật vậy, như những đầy tớ được nói tới trong dụ ngôn, mỗi người chúng ta cũng là những nhà đầu tư, bởi khi được sinh ra, chúng ta cũng được giao phó những tài sản quý giá là sự sống, là đức tin, và rất nhiều khả năng khác tùy thuộc vào hoàn cảnh cũng như địa vị từng người. Để rồi, từ những tài sản đó, chúng ta được mời gọi trở thành những nhà đầu tư Lời Chúa vì Nước Trời để sinh lợi cho Chúa và ơn cứu độ cho các linh hồn cũng như cho chính mình. Vì thế, dù là ai, khi đã được trao cho những nén bạc phù hợp, chúng ta cần phát triển nó bằng cách đầu tư đúng nơi đúng chỗ bằng sự nhạy bén, khôn ngoan, cùng với những nỗ lực và sự cố gắng, chăm chỉ của chúng ta… Để để khi ông chủ trở về, tức là ngày Chúa quang lâm, chúng ta sẽ đạt được phần thưởng xứng đáng là ơn cứu độ muôn đời.
Dụ ngôn những nén bạc hướng chúng ta về ngày Chúa quang lâm trong Tin Mừng hôm nay, cũng là cách để chúng ta nhìn lại cuộc sống của mình, nhất là việc sử dụng những nén bạc đã được giao phó như thế nào? Liệu chúng ta đã làm lợi hay đang chôn giấu, thậm chí gậy hao hụt những khả năng và gây hại cho Chúa? Mỗi người cần ý thức về sứ mạng cao cả mà Chúa đã tin tưởng, thậm chí liều lĩnh trao phó cho chúng ta. Chúng ta cần phải nỗ lực hơn mỗi ngày, biến đổi chính mình, chăm chỉ và cố gắng để sử dụng đúng nén bạc Chúa trao phù hợp với khả năng và bậc sống của mình; nhất là luôn biết nhạy bén nhận ra những dấu chỉ của thời đại để cùng với ơn Chúa, công việc đầu tư của chúng ta trong đời sống đức tin sẽ sinh hoa kết quả như lòng Chúa mong ước. Hơn nữa, mỗi chúng ta cũng hãy nhìn vào gương của kẻ được trao phó một nén trong Tin Mừng để luôn cảnh giác và loại trừ thái độ lười biếng và phung phí ơn Chúa kẻo sẽ bị luận phạt.
Dụ ngôn còn cho thấy mỗi người chúng ta chỉ được trao cho một hạn lượng nhất định những nén bạc và thời gian để sống và để đầu tư mà thôi. Vì thế, những người đã được Chúa trao năm nén hay hai nén và đang làm sinh hoa lợi, hãy tiếp tục đầu tư bằng sự khiêm tốn và khôn ngoan của Chúa, để tiếp tục làm lợi nhiều hơn cho Nước Chúa, cho mọi người và cho phần rỗi của chính mình. Trái lại, những người đã được trao dù bao nhiêu nén, nhưng do lười biếng hay vì bất cứ lý do nào mà chưa sinh lợi cho Chúa, đầu tư thất bại hoặc không hiệu quả, thậm chí làm hao hụt những nén bạc Chúa trao, hãy tỉnh thức và cảnh giác, bởi ngày ông chủ trở lại sẽ như “kẻ trộm”. Ước mong đến khi ông chủ trở về, không ai trong chúng ta trở thành những nhà đầu tư thất bại và đáng bị nguyền rủa như kẻ một nén trong bài Tin Mừng. Trái lại, mỗi chúng ta sẽ là những người đầy tớ biết tận dụng tối đa nén bạc về đức tin, nhân đức và nhất là sự sống Chúa đã trao để sinh lợi cho Ngài dù chúng ta là ai và sống trong bậc nào đi chăng nữa.
Lạy Chúa, xin cho chúng con trở thành những đầy tớ trung tín và khôn ngoan qua việc sử dụng đúng mục đích những nén bạc Chúa trao, bằng cách biết chạy đến với nhà đầu tư khôn ngoan nhất là chính Đức Ki-tô, để nhờ sự hướng dẫn của Ngài, cùng với vị cố vấn siêu việt là Chúa Thánh Thần, chúng con sẽ sinh lợi cho Chúa bằng đời sống của mình, để đến ngày Chúa quang lâm, chúng con sẽ được vào hưởng sự vui mừng… vì đã trung tín trong việc nhỏ… Amen.
Maria Ngô Thị Liễu
