Tìm kiếm cái hơn

Cuộc sống là một chuỗi những chọn lựa. Và con người có đủ tự do để chọn điều mình muốn. Nếu chọn đúng, cuộc sống sẽ thành công, hạnh phúc và bình an. Cho nên, chẳng ai muốn mình chọn nhầm, chọn sai. Nhất là khi bước vào đời, các bạn trẻ đều mong cho mình biết chọn lựa đúng đắn và tốt lành để sau này không phải hối hận. Vì thế, khi phải đưa ra các chọn lựa quan trọng cho cuộc đời, chúng ta luôn lo lắng đắn đo và mất ăn mất ngủ: Làm sao để đưa ra quyết định đúng? Nếu các khả thể đều tốt, làm sao biết để chọn điều tốt hơn?

Chọn cái tốt hơn, ai mà chẳng muốn. Nếu được tự do chọn lựa, ai cũng sẽ chọn cái tốt hơn cho mình. Ví dụ: khi chọn trường cho con đi học, các phụ huynh đều muốn chọn trường tốt hơn cho con mình. Sau khi ra trường, bạn sinh viên nào cũng muốn tìm và chọn cho mình chỗ làm việc tốt hơn, được làm công việc mình yêu thích và nhận được lương cao… Còn bao chọn lựa khác nữa ở trong đời, nếu được chọn lựa, ta sẽ chọn cái hơn. Và cái hơn ấy là động lực để chúng ta tiến lên mỗi ngày. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết chọn cái hơn và bình an với các chọn lựa của mình.

Một đặc nét trong linh đạo dòng Tên mà nhiều người yêu thích là magis. Trong tiếng Anh có nghĩa là „the more” or „better”. Tạm dịch sang tiếng Việt là „hơn” hoặc „hơn nữa”. Tinh thần magis hướng chúng ta đến việc luôn tìm kiếm cái hơn và chọn lựa cái hơn. Tinh thần magis không cho phép chúng ta hài lòng và dừng lại ở thành công hiện tại, mà luôn hướng đến một điều hơn nữa và hơn nữa.

Dĩ nhiên, tinh thần magis không hàm chứa lòng khao khát hơn nữa của sự ích kỷ, như kiếm thêm nhiều tiền bạc hơn, hoặc tìm thêm danh vọng cho riêng mình… mà tinh thần magis hướng đến sự chọn lựa cái hơn mang tinh thần Ki-tô giáo, là hướng đến người khác, hướng đến tha nhân. Có thể mô tả ngắn gọn: Magis là dám chọn cái khó hơn; chọn việc đòi hỏi nhiều hy sinh hơn; chọn điều mà ít người chọn; và chọn những việc không ai muốn làm…. Để tập sống tinh thần magis, thánh I-nhã, Đấng sáng lập dòng Tên, mời gọi chúng ta tập lắng nghe tiếng Chúa trong bài Tiếng Gọi của Vua Hằng Sống, sách Linh Thao.[1]

Theo nghĩa rộng, lời mời gọi của Vua Hằng Sống dành cho tất cả mọi người. Lời mời gọi ấy tựa câu chuyện dụ ngôn về hai người con trong bài Tin Mừng Chúa Nhật 26 Thường Niên[2]: Chúng ta đều được mời gọi vào làm vườn nho cho Thiên Chúa. Mỗi người tự do đáp trả tiếng gọi ấy cách khác nhau. Có người nghe thấy tiếng mời gọi như người con thứ nhất:” Này con, hôm nay con hãy đi làm vườn nho. Nó đáp: Con không muốn đi đâu! nhưng sau đó, nó hối hận, nên cả ngày làm việc trong vườn nho cho Cha.” Những người khác, có thái độ ngoan ngoãn gọi dạ bảo vâng như người con thứ hai. Sau khi nghe thấy lời mời gọi: „Nó đáp: Thưa ngài, con đây! nhưng rồi lại không đi….”

Câu chuyện dụ ngôn về hai người con được tiếp tục với câu hỏi: Ai là công dân của Nước Trời? Có phải là những người luôn tỏ vẻ ngoan ngoãn và đạo đức như các pha-ri-sêu, hay là những người học rộng hiểu biết sâu như các kinh sư…? Chưa chắc!!! Điều Đức Giê-su tỏ lộ, làm cho nhiều người chúng ta phải xét lại chính mình: „Tôi bảo thật các ông: những người thu thuế và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông.”

Thật chớ trêu cho những người tưởng mình sống đạo đức, đọc kinh nhiều, đi tham dự thánh lễ thường xuyên… mà vẫn ở ngoài Nước Trời. Đơn giản là họ chỉ ca tụng Thiên Chúa ở trên môi miệng, còn đời sống thì chẳng khác nào những kẻ dân ngoại. Nói một cách khác, nếu chúng ta không biết chọn và thực hiện Ý Chúa, thì chúng ta mãi là những kẻ ảo tưởng về Nước Trời. Chẳng phải, Đức Giê-su đã cảnh báo chúng ta rằng: “Không phải bất cứ ai thưa với Thầy: “Lạy Chúa! lạy Chúa!” là được vào Nước Trời cả đâu! Nhưng chỉ ai thi hành ý muốn của Cha Thầy là Đấng ngự trên trời, mới được vào mà thôi”[3].

Như vậy, tiêu chuẩn để là công dân Nước Trời không chỉ là đọc kinh nhiều, đi tham dự thánh lễ đầy đủ, mà là sống Lời Chúa nữa… Dĩ nhiên, việc đọc kinh là một hình thức đạo đức bình dân rất tốt. Nhưng chỉ đọc kinh thôi, thì chưa đủ. Để trở thành công dân Nước Thiên Chúa, chúng ta cần biết sống như thái độ của người con thứ nhất, biết chọn và sống cho „cái hơn”.

Cái hơn theo Ý Chúa không phải là một cái gì đó xa vời, cao siêu và khó hiểu. Cái hơn ấy là sống bắt chước theo gương Chúa Giê-su. Chính khi chọn sống cái hơn cho Chúa, thì chúng ta cũng chọn làm điều tốt cho những anh chị em của mình. Vì những điều làm vinh danh Thiên Chúa, chắc chắn cũng hữu ích cho con người. Nhưng làm thế nào để biết mà chọn cái hơn?

Trong sách Linh Thao, thánh I-nhã hướng dẫn khi đứng trước các chọn lựa: (1) Đầu tiên, hãy lấy Chúa làm cùng đích. Quy hướng mọi sự về Chúa và chỉ một mình Ngài mà thôi. (2) Sau đó, hỏi Chúa: Tôi nên làm gì và sẽ làm gì cho Chúa? (3) Và chọn lựa điều làm đẹp lòng Chúa hơn. Đó chính là tinh thần magis, hướng chúng ta đến việc chọn cái hơn. Cái hơn không vướng bận vào sự ích kỷ cá nhân, mà cái hơn hướng đến lòng quảng đại, sống vì và sống cho người khác.

Tuy nhiên, cũng nên cẩn trọng, để tránh hiểu sai về tinh thần magis. Magis không có nghĩa là luôn đi tìm cái tốt nhất. Tinh thần magis không đòi hỏi cái tốt nhất. Mà thực ra, làm sao sức con người chúng ta có thể làm cái tốt nhất cho Thiên Chúa được! Chúng ta chỉ cố gắng chọn cái hơn vì Thiên Chúa mà thôi. Và trung thành luôn tìm kiếm cái hơn theo Ý Chúa, đã là lời mời gọi đầy thách đố rồi!

Xin cho chúng con, mỗi ngày yêu mến Lời Chúa hơn, dám chọn lựa và sống theo Ý Chúa hơn. Ước chi đời sống của chúng con trở nên những lời kinh sống động giữa đời, để mọi người nhận biết Nước Trời đang ở giữa chúng con. Amen.

Giuse Trần Văn Ngữ, SJ

…………..

[1] Sách Linh Thao số 91-98.

[2] Mt 21, 28-32

[3] Mt 7, 21.