Ý nghĩa hang đá “Năm Châu Hiệp Hành”

Mỗi Mùa Giáng Sinh về, người ta thường dành ra một khoảng thời gian trước đó dể trang hoàng những hang đá vật chất thật đẹp và tươm tất để đón chờ ngày kỉ niệm biến cố Ngôi Hai Thiên Chúa xuống thế làm người. Khi nhìn vào một hang đá, đôi khi người ta hay ấn tượng bởi tính thẩm mỹ rằng hang đá này đẹp, hang đá kia đầy tính nghệ thuật mà có lẽ ít người để tâm đến hết các tầng sâu ý nghĩa mà chủ đích của những người dựng nên muốn truyền tải. Năm nay, tại nhà nguyện Hội Dòng Đa Minh Bùi Chu có một hang đá với chủ đề: “Năm Châu Hiệp Hành”. Có thể, đó vẫn là những chất liệu và mô típ quen thuộc nhưng nó được khoác vào đó một ý nghĩa hoàn toàn khác. 

Mô hình hang đá được phỏng theo tấm bản đồ thế giới thu nhỏ mà nơi đó Hang đá Belem được bao bọc bởi năm ngôi sao đại diện cho năm châu lục: Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Phi, Châu Úc và Châu Á. Cùng với tiến trình Thượng Hội Đồng Giám Mục về Hiệp hành, chúng ta đang ở giai đoạn hai là cấp Giáo Hội Châu lục (từ tháng 8/2022 – 3/2023). Theo đó, mỗi châu lục sẽ có những vấn nạn riêng của mình và đang băn khoăn tìm ra cách thức để đi tới sự hiệp thông. Hướng tới mầu nhiệm Nhập Thể, mỗi châu lục sẽ mang theo những đặc trưng và đi trên những con đường riêng của mình để thờ lạy Ngôi Lời. Như xưa Chúa đã tỏ mình cho các đạo sĩ và mục đồng để họ nhận biết Ngài là con Thiên Chúa thì nay cũng xin Ngài “tỏ” cho các châu lục biết cách thức để CỦNG CỐ SỰ HIỆP THÔNG tại các châu lục của mình. 

Hang Belem được họa lại để làm bật lên sự nghèo nàn xơ xác mà Chúa đã chọn để giáng trần hơn 2000 năm về trước. Đó là nơi mà dù cho nổi tiếng là thiên đường tráng lệ như Châu Âu cũng phải cúi xuống Belem để tìm sự đồng điệu. Đó cũng là nơi mà cổ kính như Châu Phi cũng nhìn về Belem như tìm được một sự đồng cảm. Nhưng dù cho lộng lẫy nguy nga như Châu Âu, nhiều người nghèo cư ngụ như Châu Phi, giàu có như Châu Mỹ, nhiều biển đảo như Châu Úc và đặc trưng mái nhà cong như Châu Á,.. cũng đều tìm thấy nơi hang Belem một điểm hội tụ gặp gỡ đó là Hài Nhi Giêsu – Trọng điểm của mầu nhiệm Ngôi Hai Thiên Chúa làm người để khai mở hồng ân cứu độ. Đó cũng là điểm giao thoa mà sách Thánh Vịnh đã viết :

“Tín nghĩa ân tình nay hội ngộ 

Hòa bình công lý đã giao duyên”

                                  (Tv 84,11)

Chính Hài Nhi Giêsu là cầu nối giao duyên để rồi trên tiến trình Hiệp Hành, các châu lục luôn hướng về Chúa như là đích đến cuối cùng của hành trình. Trên mỗi con đường của các châu lục đã ghi dấu chân của những con người đã đi, đang đi và sẽ cùng đi với Chúa trên đường Hiệp hành. 

Thêm vào đó, hang đá còn muốn diễn tả một ý nghĩa trổi vượt rằng chính Chúa là chủ tể vũ trụ và toàn cõi địa cầu. Ngày lễ Giáng Sinh là ngày tràn ngập ánh sáng và đó là ánh sáng của ngày Tạo Thành. Ngày lễ Giáng Sinh là ngày kỉ niệm Con Chúa băt đầu cuộc sống của một kiếp người và được đặt trong tương quan với những ngày đầu của công trình sáng tạo. Khi có ý định tạo ra con người, Thiên Chúa đã chuẩn bị đầy đủ phương tiện để cuộc sống của con người được đảm bảo. Ngài đã tạo ra trời đất, ngày đêm, cỏ cây, sông ngòi và mọi sinh vật cho con người hưởng dùng. Cuối cùng, Ngài gửi chính con của Ngài tới để chung chia số phận mỏng dòn của con người. Ngày Con Chúa hạ sinh nơi trần gian là ngày mà Thiên Chúa hoàn tất lời hứa ban Đấng Cứu độ cho con người để nâng con người lên cùng Thiên Chúa. Do đó, những ưu tư trên con đường đi tìm kiếm sự hiệp thông Chúa đều thấu hiểu vì Ngài đã từng sống trọn thân phận con người. Quan trọng là con người có để cho Chúa có chỗ đứng trong cuộc đời mình hay không mà thôi. 

Chiêm ngắm Mầu nhiệm Nhập Thể, mỗi người sẽ có những kinh nghiệm riêng của mình. Thiết nghĩ, nếu mỗi cá nhân học được bài học khiêm nhường thẳm sâu của Con Người vốn giàu sang phú quý nhưng đã tự nhận hạ sinh nơi máng cỏ nghèo hèn thì chúng ta sẽ tìm được lời giải đáp để gỡ những nút đang thắt chặt và tạo nên những bức tường vô hình ngăn cản sự hiệp thông của con người. Nhờ đó, muôn người thuộc các châu lục dù cho khác nhau về văn hóa, sắc tộc, khác nhau về các nấc thang giá trị nhưng họ sẽ cùng đi chung một con đường – con đường Giêsu. Có như vậy mới mong làm cho mảnh áo Giáo Hội không còn bị phân tán thành nhiều mảnh nhưng là hiệp thông cùng nhau và Hiệp hành với nhau. 

Tâm Vũ