Chiều thứ Tư Lễ Tro, ngày 22 tháng Hai vừa qua, Đức Thánh cha Phanxicô đã chủ sự thánh lễ khai mạc Mùa chay thánh, với nghi thức xức tro tại Đền thờ thánh nữ Sabina ở Roma.
Hai Thứ Tư Lễ Tro trước đây, Đức Thánh cha không đến cử hành lễ tại thánh đường này vì đại dịch năm 2021, tiếp đó năm 2022, ngài bị đau đầu gối, nên đã cử hành tại Đền thờ thánh Phêrô.
Buổi lễ bắt đầu với nghi thức thống hối tại nhà thờ thánh Anselmo của Dòng Biển Đức, lúc 4 giờ 30 chiều và tiếp đó là cuộc rước thống hối tới Đền thờ thánh nữ Sabina của Dòng Đa Minh, trên đồi Aventino ở Roma. Vì Đức Thánh cha vẫn đau đầu gối nên nghi thức này và cuộc rước do Đức Hồng y Mauro Piacenza, Chánh Tòa Ân giải Tối cao, chủ sự.
Trong đoàn rước, có gần hai mươi hồng y, bốn giám mục, đông đảo tu sĩ Dòng Biển Đức và Đa Minh, trong đó có hai vị Bề trên Tổng quyền của hai dòng liên hệ. Trên quãng đường dài 500 mét, các vị vừa đi vừa hát kinh Cầu các thánh, và thánh ca thống hối.
Tại Vương cung Thánh đường thánh nữ Sabina, có từ thế kỷ thứ V, chính Đức Thánh cha đã chủ sự thánh lễ đồng tế với nghi thức xức tro, cùng với các hồng y và giám mục, trước sự tham dự của linh mục tu sĩ nam nữ và giáo dân, đặc biệt là các vị lãnh đạo Hội Hiệp sĩ Malta có trụ sở gần đó.
Bài giảng của Đức Thánh cha
Trong bài giảng thánh lễ, Đức Thánh cha diễn giải lời Chúa trong sách ngôn sứ Gioen: “Hãy trở về cùng Ta với trọn tâm hồn” (Gl 2,12). Đức Thánh cha nói: “Nghi thức bỏ tro dẫn chúng ta vào hành trình này và gửi đến chúng ta hai lời mời gọi: trở về với sự thật bản thân chúng ta và trở về với Chúa và anh chị em”.
Trước tiên, trở về với sự thật bản thân chúng ta. Tro nhắc nhở chúng ta là ai và từ đâu mà tới; tro đưa chúng ta trở lại sự thật căn bản của cuộc sống: chỉ có Chúa là Thiên Chúa và chúng ta là công trình do tay Ngài dựng nên… Chúng ta thuộc về Chúa. Nghi thức bỏ tro nhắc chúng ta rằng chúng ta là tro bụi”.
“Vì thế, Mùa chay là mùa nhắc nhớ rằng ai là Đấng Tạo Hóa và ai là thụ tạo, để tuyên xưng rằng chỉ có Thiên Chúa là Chúa, để loại bỏ sự tự phụ cho rằng mình tự đủ cho bản thân và ham muốn đặt mình ở trung tâm. Đây là thời điểm thuận tiện để hoán cải, để thay đổi cái nhìn, trước hết về chính mình: bao nhiêu chia trí và hời hợt làm chúng ta không để ý đến những gì đáng kể, những gì chúng ta thiếu và ham muốn, khiến chúng ta xa lìa trọng tâm của tâm hồn. Mùa chay là mùa sự thật để lột bỏ những mặt nạ chúng ta đeo hằng ngày có vẻ là hoàn hảo trước mặt thế gian”.
Tiếp đến là trở về cùng Thiên Chúa và anh chị em. Thực vậy, nếu chúng ta trở về với sự thật liên quan đến chính mình, chúng ta sẽ nhận thức rằng cái tôi mình không đủ cho bản thân, và chúng ta khám phá thấy mình hiện hữu chỉ nhờ những tương quan: tương quan nguyên thủy với Chúa và những tương quan sinh tử với tha nhân. Vì thế, tro bỏ trên đầu chúng ta hôm nay nói với chúng ta rằng mọi thái độ tự phụ, tự mãn đều là giả dối, và sự tôn thờ cái tôi thật là tai hại, nó khép kín chúng ta trong cái lồng cô đơn. Trái lại, cuộc sống chúng ta trước tiên là một tương quan. Mùa chay là thời điểm thuận tiện để khơi dậy những tương quan của chúng ta với Thiên Chúa và tha nhân: để cởi mở trong thinh lặng đối với sự cầu nguyện và ra khỏi pháo đài của cái tôi khép kín, phá vỡ những xiềng xích của chủ nghĩa cá nhân và tái khám phá, qua gặp gỡ và lắng nghe, người đang đồng hành cạnh chúng ta mỗi ngày và tái học cách yêu thương họ như anh chị em.
Đức Thánh cha cũng đề nghị ba cách thức để thực hiện những mục tiêu trên đây, đó là làm phúc, cầu nguyện và chay tịnh.
“Làm phúc không phải là một cử chỉ vội vàng để thanh tẩy lương tâm, nhưng là động chạm cụ thể bằng tay, bằng nước mắt những đau khổ của người nghèo. Cầu nguyện không phải là một nghi thức, nhưng là đối thoại với Chúa Cha trong sự thật và yêu thương; chay tịnh không phải chỉ là một thứ hy sinh, nhưng là một cử chỉ mạnh mẽ để nhắc nhở cho tâm hồn chúng ta điều gì đáng kể và điều gì chóng qua.”
Trong nghi thức sau bài giảng, Đức Thánh cha đã đọc lời nguyện làm phép tro. Kế đó, Đức Hồng y Piacenza bỏ tro trên đầu Đức Thánh cha, sau đó Đức Thánh cha bỏ tro trên đầu Đức Hồng y, rồi Đức Hồng y bỏ tro trên các hồng y và giám mục hiện diện, trong khi mười hai linh mục Dòng Đa Minh và Dòng Biển Đức bỏ tro trên đầu cho các tín hữu hiện diện.
Phần phụng vụ Thánh Thể cũng do Đức Hồng y Piacenza cử hành thay Đức Thánh cha.
(SD 22-2-2023)
Tác giả: G. Trần Đức Anh, O.P.
Nguồn: https://vietnamese.rvasia.org
