Lắng nghe trong đối thoại

LẮNG NGHE TRONG ĐỐI THOẠI

“Before you speak, listen — Trước khi bạn nói, hãy lắng nghe.” – William Arthur Ward

Thiên Chúa ban cho chúng ta hai tai nhưng chỉ có một cái miệng, điều đó có nghĩa là chúng ta nên lắng nghe hai lần. Cho dù điều này đúng hay không đúng, thì chín mươi phần trăm thành công trong cuộc đối thoại được quyết định bởi mức độ lắng nghe. Trong đối thoại, điều quan trọng nhất của người nghe là sự đồng cảm và thấu hiểu. Để trở thành người lắng nghe thực sự đòi hỏi chúng ta phải sẵn sàng bước ra khỏi chính mình. Và người lắng nghe thực sự chính là người biết đón nhận và tôn trọng sự khác biệt của người nói.

Trong khi lắng nghe, chúng ta không nên suy nghĩ mình sẽ phải phản hồi ra sao trong khi người kia đang nói. Chúng ta đừng bao giờ cho phép bản thân mình dung túng hay chiếu cố với những gì chúng ta đang nghe, hay có thái độ giả vờ như mình đang cùng đồng cảm và chia sẻ. Nếu chúng ta có suy nghĩ như thế, thì chúng ta không bao giờ có được sự thấu cảm và chia sẻ thực với người nói. Chúng ta ngồi đó dường như chỉ là để biện minh cho lòng tốt hay sự thương hại với đối phương mà thôi. Tương tự như vậy, một số người lại mang trong mình một sự kiểm chứng và rượt theo người khác để tìm kiếm về sự tương hợp. Họ làm như vậy vì họ thích cả thế giới sẽ là một bản sao của chính họ. Họ thực sự là những người không lắng nghe bởi mục đích của họ là tìm kiếm sự tương hợp chứ không phải là sự đồng cảm.

Trong một bộ phim sitcom truyền hình Mỹ với tựa đề All in the Family, Archie Bunker là một nhân vật hư cấu và phức tạp trong phim, và ông cũng là một nhân vật điển hình cho người không lắng nghe. Ông luôn là người nói chuyện với mọi người, nhưng lại không phải cho họ hay với họ, bởi ông thường có câu trả lời nhất định về tất cả các chủ đề và cho tất cả các câu hỏi. Chẳng hạn như khi Archie đối thoại với Reverend Felcher, ông hầu như chỉ có một câu trả lời: “Felcher! Whatever,” nghĩa là “Felcher! Bất cứ điều gì.” Đây cũng có thể là một câu hỏi cho mỗi người chúng ta: “Whatever có nghĩa gì với tôi hay với người khác?” Nếu người khác trả lời “whatever,” liệu chúng ta có tìm được câu trả lời đúng hay không? Nếu mỗi chúng ta có những khoảnh khắc nhìn lại chính mình, chúng ta sẽ khám phá ra trong con người chúng ta cũng có một Archie nhỏ. Một Archie nhỏ trong chúng ta luôn cảm thấy an toàn và hài lòng với nơi nó đang cư ngụ. Chính vì thế, đôi khi nó cũng sẽ có câu trả lời “whatever” bởi nó dường như không muốn quan tâm điều gì đang xảy ra xung quanh.Trong cuộc sống, nếu một ai đó không lắng nghe, điều đó cũng có thể họ không quan tâm hay họ cảm thấy bị đe dọa bởi những gì họ nghe được.

Trong đối thoại, lắng nghe mang nhiều ý nghĩa hơn lời nói, bởi lắng nghe là cảm nhận bằng trái tim. Một người có khả năng lắng nghe không phải là người có những kỳ vọng hay những dự đoán được xác định trước, hay được kiểm duyệt liên quan đến sự bày tỏ của người nói. Cũng vậy, chúng ta đừng bao giờ để mình rơi vào tình trạng mang tính “đàn áp”. Khi chúng ta muốn nhanh chóng kết thúc cuộc đối thoại, chúng ta thường có những thói quen, những phản xạ rất tự nhiên như ngáp, nhìn đồng hồ, nheo mắt, nhướng mày, đưa đẩy ghế, nhấp nhổm, sắp xếp lại bàn làm việc, hay biểu lộ thái độ nghi ngờ trong lời nói và hành động của người đang nói. Đó chính là nguyên nhân dập tắt cuộc đối thoại.

Lắng nghe hoàn toàn không dễ dàng, nó đòi hỏi kỹ năng, sự kiên nhẫn, và khả năng rèn luyện mỗi ngày. Mỗi chúng ta đều có khả năng lắng nghe, nếu chúng ta luôn giữ trong mình sự khao khát muốn đồng cảm, chia sẻ và thấu hiểu người khác hơn. Với một trái tim biết lắng nghe, biết thấu cảm, chúng ta sẽ thành công trong đối thoại.