Lúc 10 giờ sáng, Chúa nhật ngày 09 tháng Tư năm 2023, Đức Thánh cha Phanxicô đã cử hành thánh lễ Phục sinh tại thềm Đền thờ Thánh Phêrô và lúc đúng 12 giờ, ngài công bố Sứ điệp Phục sinh và ban phép lành với ơn toàn xá cho Roma và toàn thế giới. Dưới bầu trời nắng xuân, hơn 60.000 người đã đến tham dự thánh lễ.Thánh lễ Phục sinh
Khu vực bàn thờ trước thềm Đền thờ được trang trí như một vườn hoa, do các nhà trồng hoa Hòa Lan thực hiện tặng Tòa Thánh, với 35.000 hoa và cây kiểng.
Đồng tế với Đức Thánh cha, có hơn 20 hồng y và 20 giám mục cùng với khoảng 200 linh mục.
Tại khu vực trước thềm Đền thờ cũng có đoàn vệ binh Thụy Sĩ, và một đoàn đại diện liên binh chủng của quân đội Ý.
Vì đau đầu gối, không đi lại dễ dàng, nên Đức Thánh cha đứng chủ tọa thánh lễ tại chỗ, và Đức Hồng y Giovanni Battista Re, 89 tuổi (1934), Niên trưởng Hồng y đoàn, đã chủ sự, cử hành các lễ nghi tại bàn thờ thay ngài.
Bài Tin mừng, như thông lệ, được hai thầy phó tế công bố, trước tiên bằng tiếng Ý và tiếp đến bằng tiếng Hy Lạp, để nói lên sự liên kết giữa Giáo hội Tây và Đông phương. Đức Thánh cha không giảng vì sau thánh lễ có Sứ điệp Phục sinh.
Kết thúc thánh lễ lúc 11 giờ 20, Đức Thánh cha đến bắt bay hàng chục hồng y, trước khi lên xe mui trần, đi xuống, tiến qua các lối đi để chào thăm các tín hữu. Số người tham dự lên tới 80.000 người, nhiều người đứng tràn ra ngoài quảng trường.
Công bố Sứ điệp Phục sinh
Lúc 12 giờ trưa, Đức Thánh cha tiến ra bao lớn chính của Đền thờ thánh Phêrô, cùng với hai vị hồng y tháp tùng, là Đức Hồng y James Harvey, 74 tuổi (1949), người Mỹ, Trưởng đẳng Phó tế, Giám quản Đền thờ thánh Phaolô ngoại thành, và Đức Hồng y Ernest Simoni, 95 tuổi (1928), người Albani, đã từng bị nhà nước cộng sản Albani kết án tử hình năm 1963, sau đó án này được giảm xuống còn 25 năm lao động khổ sai. Năm 1973, ngài lại bị kết án tử hình về tội gọi là xách động nổi loạn, nhưng án này không được thi hành. Năm 1981, ngài được trả tự do, nhưng tiếp tục bị nhà nước coi là “kẻ thù của nhân dân” và tiếp tục phải làm việc trong các cống rãnh ở thành phố Scutari. Trong thời gian đó, ngài vẫn tiếp tục bí mật thi hành sứ vụ linh mục, cho đến khi chế độ cộng sản sụp đổ năm 1991. Năm 2016, ngài được Đức Thánh cha Phanxicô phong làm Hồng y.
Buổi công bố sứ điệp bắt đầu với quốc ca của Ý và Vatican do hai ban quân nhạc liên hệ xướng lên, khi Đức Thánh cha tiến ra trên bao lơn chính của đền thờ.
Đức Thánh cha nói: Anh chị em thân mến,
Hôm nay chúng ta tuyên xưng Thiên Chúa là Chúa của đời sống chúng ta, chính là “sự sống lại và là sự sống” của trần gian (Xc Ga 11,25). Người là “Pasqua”, nghĩa là “Vượt qua”, vì trong Đức Giêsu đã viên mãn cuộc vượt qua chung kết của nhân loại: đi từ cái chết đến sự sống, từ tội lỗi đến ân phúc, từ sợ hãi đến tín thác, từ sầu muộn đến hiệp thông. Trong Người, là Chúa Tể của thời gian và lịch sử, với niềm vui trong tâm hồn, tôi muốn nói với tất cả mọi người: Mừng lễ Phục sinh!
Anh chị em thân mến, ước gì mỗi người trong anh chị em, đặc biệt với những người đau yếu và nghèo khổ, người cao niên và người đang trải qua những lúc thử thách và cơ cực, được tiến từ sầu muộn đến an ủi. Chúng ta không lẻ loi: Chúa Giêsu, Đấng Hằng Sống, đang ở với chúng ta mãi mãi. Giáo hội và thế giới hãy vui mừng, vì hôm nay, những hy vọng của chúng ta không còn đụng phải bức tường sự chết nữa, nhưng Chúa đã mở ra cho chúng ta một cây cầu dẫn đến sự sống. Đúng vậy, anh chị em, trong Lễ Phục sinh, số phận của thế giới đã thay đổi và ngày hôm nay, cũng trùng với ngày rất có thể là ngày Phục sinh của Chúa Kitô, chúng ta có thể vui mừng cử hành, hoàn toàn do ân thánh, ngày quan trọng và đẹp nhất trong lịch sử.
Xác tín mạnh mẽ của các phụ nữ và các tông đồ
Chúa Kitô đã sống lại, sống lại thực, như trong các Giáo hội Đông phương vẫn tuyên xưng. Thành ngữ “sống lại thực” nói với chúng ta rằng niềm hy vọng không phải là ảo tưởng, nhưng là sự thật! Và hành trình của nhân loại từ Phục sinh trở đi, mang đậm hy vọng, tiến mau hơn. Những chứng nhân đầu tiên về Phục sinh đã chứng tỏ cho chúng ta qua tấm gương của họ. Các sách Tin mừng kể lại sự mau mắn của các phụ nữ trong ngày lễ Vượt Qua “chạy đi loan báo cho các môn đệ” (Mt 28,8). Và sau khi bà Maria Madalena “chạy đến gặp Simon Phêrô” (Ga 20,2), Gioan và Phêrô, “cả hai cùng chạy” (Xc v.4) đến nơi Chúa Giêsu đã được an táng. Và rồi chiều tối ngày lễ Vượt Qua, sau khi gặp Chúa Phục sinh trên đường Emmaus, hai môn đệ “vội vã ra đi” (Lc 24,33) và mau lẹ trải qua nhiều cây số trong bóng tối, được niềm vui Phục sinh mạnh mẽ thúc đẩy, nồng cháy trong tâm hồn họ (Xc v.32). Cũng chính niềm vui ấy đối với Phêrô, bên bờ hồ Galilea, khi thấy Chúa Giêsu Phục sinh, ông không thể đứng ở nguyên trên thuyền với những người khác, nhưng nhào ngay xuống nước để bơi mau lẹ đến gặp Chúa (Xc Ga 21,7). Tóm lại, trong ngày lễ Vượt Qua, con đường trở nên mau lẹ và trở thành một cuộc chạy, vì nhân loại thấy mục đích hành trình của mình, ý nghĩa vận mệnh của mình, là Chúa Giêsu Kitô, và được kêu gọi mau lẹ chạy đến gặp Người, là niềm hy vọng của thế giới.
Kêu gọi gia tăng tín thác
Cả chúng ta cũng hãy mau mắn tăng trưởng trong một hành trình tín thác nhau: tin tưởng giữa con người, giữa các dân tộc và quốc gia. Chúng ta hãy để cho mình ngạc nhiên vì sự vui mừng loan báo Phục sinh, là ánh sáng soi chiếu tăm tối, trong đó quá nhiều khi thế giới bị bao trùm.
Chúng ta hãy mau lẹ vượt thắng những xung đột và chia rẽ, và mở lòng cho những người cần thiếu hơn. Chúng ta hãy mau lẹ chạy qua những con đường hòa bình và huynh đệ. Chúng ta hãy vui mừng vì những dấu chỉ hy vọng cụ thể đến từ bao nhiêu nước, bắt đầu từ những nước đang trợ giúp và tiếp đón bao nhiêu người tị nạn chiến tranh và trốn chạy nghèo đói.
Xin Chúa phù giúp vượt thắng các chướng ngại
“Nhưng dọc theo con đường, còn bao nhiêu tảng đá vấp, khiến cho sự mau lẹ tiến bước của chúng ta tiến về Đấng Phục Sinh còn cam go, cơ cực. Chúng ta hãy dâng lời khẩn cầu Ngài: xin giúp chúng con chạy đến gặp Chúa! Xin giúp chúng con mở lòng!
Ucraina, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Syria
Xin giúp nhân dân Ucraina yêu quý trong hành trình tiến về hòa bình, và chiếu giãi ánh sáng phục sinh trên nhân dân Nga. Xin an ủi những người bị thương và những ai mất những người thân yêu vì chiến tranh và làm cho các tù nhân có thể trở về gia đình họ bình an vô sự. Xin mở lòng toàn thể cộng đồng quốc tế để nỗ lực chấm dứt cuộc chiến tranh này và mọi cuộc xung đột đang làm cho thế giới đẫm máu, bắt đầu từ Syria, còn đang chờ mong hòa bình. Xin nâng đỡ những người bị động đất dữ dội tại Thổ Nhĩ Kỳ và cả Syria. Chúng ta hãy cầu nguyện cho những người bị mất thân nhân, bạn hữu và không còn nhà cửa: ước gì họ được ơn an ủi của Thiên Chúa và trợ giúp từ gia đình các dân nước.
Israel và Palestine, Liban và Tunisi
Trong ngày này, lạy Chúa, chúng con phó thác cho Chúa thành Jerusalem, là chứng nhân đầu tiên về sự sống lại của Chúa. Tôi bày tỏ lo âu sâu sắc vì những cuộc tấn công trong những ngày qua, đe dọa bầu không khí mong ước về tín nhiệm và tôn trọng nhau, vốn cần thiết để mở lại cuộc đối thoại giữa người Israel và Palestine để hòa bình được hiển trị tại Thành Thánh và trong toàn vùng.
Lạy Chúa, xin giúp Liban vẫn đang còn tìm kiếm ổn định và hiệp nhất, để vượt thắng những chia rẽ và mọi công dân cùng nhau làm việc cho công ích của đất nước.
Xin Chúa đừng quên nhân dân Tunisi yêu quý, đặc biệt những người trẻ và những người đang đau khổ vì những vấn đề xã hội và kinh tế, để họ không mất hy vọng và cộng tác xây dựng một tương lai an bình và huynh đệ.
Haiti, Congo
Xin Chúa đoái nhìn Haiti, đang chịu đau khổ từ nhiều năm nay vì một cuộc khủng hoảng trầm trọng về xã hội chính trị và nhân đạo và xin nâng đỡ sự dấn thân của các tác nhân chính trị cũng như của cộng đồng quốc tế trong việc tìm kiếm một giải pháp chung kết cho bao nhiêu vấn đề đang giáng xuống trên nhân dân sầu khổ.
Xin Chúa củng cố tiến trình hòa bình và hòa giải đã được khởi sự tại Ethiopia và Nam Sudan và làm cho bạo lực chấm dứt tại Cộng hòa Dân chủ Congo.
Nicaragua, Eritrea, Phi châu, Myanmar
Lạy Chúa, xin nâng đỡ các cộng đoàn Kitô ngày hôm nay đang mừng lễ Phục sinh trong những hoàn cảnh đặc biệt, như tại Nicaragua và Eritrea, và xin Chúa nhớ đến tất cả những người bị cấm cản không được tự do tuyên xưng công khai niềm tin của họ. Xin an ủi các nạn nhân của nạn khủng bố quốc tế, đặc biệt tại Burkina Faso, Mali, Mozambic và Nigeria.
Xin giúp Myanmar tiến bước trên con đường hòa bình và soi sáng tâm hồn những nhà hữu trách để những người Rohingya tìm được công lý.
Các nạn nhân khác
Xin Chúa củng cố những người tị nạn, những người bị lưu đày, các tù nhân chính trị và di dân, đặc biệt những người dễ bị tổn thương nhất, và tất cả những người đang đói khổ, cũng như ảnh hưởng tai hại của nạn buôn bán ma túy, nạn buôn người, và mọi hình thức nô lệ. Lạy Chúa, xin soi sáng cho các vị hữu trách của các dân nước, để không một người nam nữ nào bị kỳ thị và bị chà đạp trong phẩm giá; để trong niềm tôn trọng hoàn toàn đối với các quyền con người, và nền dân chủ, họ chữa lành các tai ương xã hội, luôn luôn và chỉ tìm kiếm công ích của các công dân, bảo đảm an ninh và những điều kiện cần thiết cho sự đối thoại và sống chung hòa bình.
Mời gọi tin tưởng nơi sự Phục sinh của Chúa
Anh chị em, cả chúng ta cũng hãy tìm được ước muốn bước đi, chúng ta đẩy nhanh nhịp hy vọng, nếm hưởng trước vẻ đẹp của thiên quốc! Ngày hôm nay, chúng ta hãy kín múc nghị lực để tiến bước trong cuộc gặp gỡ Đấng là Sự Thiện không làm thất vọng. Và như một giáo phụ xưa kia đã viết, “cái tội lớn nhất là không tin nơi năng lực của sự Phục sinh” (Sant’Isacco di Ninive, Sermones ascetii, I,5), ngày hôm nay chúng ta tin: “Đúng vậy, chúng ta chắc chắn: Chúa Kitô đã sống lại thực” (Sequenz). Lạy Chúa Giêsu, chúng con tin Chúa, chúng con tin rằng với Chúa hy vọng nảy sinh, con đường tiếp tục. Lạy Chúa là Chúa Tể sự sống, xin khích lệ hành trình của chúng con và lập lại với cả chúng con, như với các môn đệ vào chiều tối ngày lễ Vượt Qua: “Bình an cho các con!” (Ga 20,19.21)
Phép lành toàn xá
Sau khi Đức Thánh cha kết thúc Sứ điệp Phục sinh, Đức Hồng y Trưởng đẳng Phó tế thông báo chủ ý của Đức Thánh cha ban ơn toàn xá cho tất cả các tín hữu lãnh nhận phép lành qua các phương tiện truyền thông, theo hình thức đã được Giáo hội thiết định.
Rồi Đức Thánh cha đọc công thức xin hai thánh tông đồ Phêrô Phaolô, chuyển cầu cho mọi người trước tòa Chúa, và nhờ lời chuyển cầu của Đức Mẹ, thánh Micae Tổng Lãnh thiên thần, thánh Gioan Tẩy Giả, thánh Phêrô, Phaolô tông đồ và toàn thể các thánh, xin Thiên Chúa toàn năng tha thứ mọi tội lỗi cho các tín hữu và xin Chúa Giêsu Kitô dẫn đưa các tín hữu đến sự sống đời đời.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA
